Serce jest najważniejszym narządem układu krążenia, bez którego istnienie organizmu ludzkiego jest niemożliwe nawet w założeniu. Ponieważ to właśnie praca mięśnia sercowego zapewnia niezawodny przepływ krwi i wszystkie procesy życiowe w narządach i tkankach. Dlatego też należy okresowo zwracać uwagę na kontrolę pracy serca, nawet jeśli nie ma widocznych skutków dla zdrowia całego organizmu.
Przede wszystkim kontrola stanu układu sercowo-naczyniowego wymaga konsultacji z wykwalifikowanym kardiologiem. Jeśli pacjent jest w wieku poniżej 30 lat i nie ma żadnych objawów, powinien zgłaszać się do lekarza raz na 5 lat, w wieku 30-40 lat – raz na 3 lata, po 40 roku życia – raz na 2-3 lata.
Co to jest elektrokardiografia
Do instrumentalnego badania czynności mięśnia sercowego wykorzystuje się elektrokardiografię. Badanie może być wykonywane w spoczynku, przy obciążeniu fizycznym oraz po zażyciu specjalnych leków. Podczas EKG określa się stan mięśnia sercowego, rytm serca, przepływ krwi w mięśniu sercowym.
Elektrokardiografia to metoda graficznej rejestracji z powierzchni ciała zjawisk elektrycznych zachodzących w mięśniu sercowym podczas jego pracy. Krzywa, która odzwierciedla aktywność elektryczną serca, jest nazywana elektrokardiogramem (EKG). EKG jest więc zapisem zmienności potencjałów występujących w sercu, gdy jest ono zahamowane.
Elektrokardiografia jest jedną z podstawowych metod badania serca i diagnostyki chorób układu sercowo-naczyniowego. EKG jest niezbędne w diagnostyce zaburzeń rytmu i przewodnictwa, przerostu i choroby niedokrwiennej serca. Metoda ta pozwala z dużą dokładnością mówić o lokalizacji zmian magnetycznych w mięśniu sercowym, ich rozszerzeniu, głębokości i czasie pojawienia się. EKG może ujawnić procesy dystroficzne i sklerotyczne w mięśniu sercowym, zaburzenia gospodarki elektrolitowej, które powstają pod wpływem różnych toksycznych substancji chemicznych. EKG jest powszechnie stosowane do badania czynnościowego układu sercowo-naczyniowego. Połączenie badania elektrokardiograficznego z testami czynnościowymi pomaga w rozpoznaniu omijającej niewydolności wieńcowej. A także przejściowych zaburzeń rytmu serca, prowadzeniu diagnostyki różnicowej między zaburzeniami czynnościowymi i organicznymi serca.
Elektrokardiografia jest całkowicie bezpieczna, co pozwala na powtarzanie badania i ocenę dynamiki zmian, a także leczenie pacjenta.
Przygotowanie do badania elektrokardiograficznego
Nie jest konieczne specjalne przygotowanie do badania elektrokardiograficznego. Zabieg zostanie wykonany w dniu, w którym pacjent zostanie skierowany do placówki medycznej. Badanie przeprowadza się po 10-15-krotnym odpoczynku, nie wcześniej niż 2 lata po spożyciu pokarmu.
W sali diagnostycznej elektrody z przyssawkami są mocowane do klatki piersiowej w specjalnych punktach. W celu aby zapewnić kontakt szczotkowy ze skórą, wykluczając możliwość przepełnienia. Podczas rejestracji elektrokardiografem pacjent powinien być maksymalnie zrelaksowany i nie wykonywać żadnych ruchów. Konieczne może być zatrzymanie oddechu. Procedura trwa kilka tygodni.
Elektrokardiografia:
- Badania profilaktyczne jako technika przesiewowa w wykrywaniu patologii układu sercowo-naczyniowego;
- ból w sercu;
- rwa kulszowa;
- arytmia;
- pogorszenie stanu pacjentów z patologią serca;
- przed jakimikolwiek zabiegami chirurgicznymi lub poważnymi procedurami medycznymi;
- W chorobach narządów wewnętrznych, gruczołów wydzielania wewnętrznego (endokrynnych);
- Diagnostyka procesów zarastania (zarówno łagodnych, jak i złośliwych);
- Choroby różnych narządów, które potencjalnie mogą prowadzić do patologii serca i stawów;
Często osoby z problemami kardiologicznymi mają taką sytuację: dolegliwości występują, gdy nie ma możliwości natychmiastowego kontaktu z lekarzem. Następnego dnia pacjent udaje się do kliniki, gdzie wykonuje się badanie EKG, ale nie stwierdza się żadnych nieprawidłowości. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ standardowy elektrokardiogram to zapis przypominający „migawkę”, który rejestruje aktywność serca w krótkim okresie jednej godziny. Konwencjonalne EKG rejestruje tylko kilka prędkości ruchu mięśnia sercowego. Od trzech do dwudziestu, w zależności od kardiografu używanego do tego celu. Gdy serce bije około 100 000 razy na dobę. Tu właśnie przydaje się metoda Holter EKG.
Metoda monitorowania EKG metodą Holtera
Holter to przenośny rejestrator medyczny służący do zapisywania elektrokardiogramu i ciśnienia tętniczego krwi w ciągu dnia w celu gromadzenia, analizy informacji i identyfikacji ewentualnych nieprawidłowości. Pacjentowi zakłada się holter – przymocowany do ciała za pomocą pasków i elektrod w wyznaczonych miejscach . Proces ten nazywa się monitorowaniem holterowskim, a nazwa pochodzi od nazwiska naukowca Normana J. Holtera, który po raz pierwszy zastosował tę technikę w 1961 roku.
Holter rejestruje EKG przez cały tydzień, a brak bicia serca w tym okresie nie ignoruje się przez urządzenie, ponieważ elektrokardiogram rejestruje się w sposób doskonały. Holter udostępnia do analizy te informacje o stanie kardiologicznym pacjenta, których nie można uzyskać podczas krótkiej wizyty u lekarza, i to jest najważniejsza wartość diagnostyczna tego urządzenia.
Następnie pacjentowi zdejmuje się holter, a specjalny program komputerowy, który przetwarza dane, wykrywa i analizuje wszystkie, zaburzenia rytmu serca, bezbolesne i bolesne ataki niedokrwienia mięśnia sercowego itp. Wstępne monitorowanie, które wymagało zastosowania Holtera – procedury ujawniającej prawie wszystkie możliwe naruszenia czynności serca, które występują w ciągu dnia, czego nie można zrobić za pomocą innych metod diagnostycznych, stosowanych w naszych czasach.
Monitorowanie holterowskie jest prostą i bezpieczną procedurą. Aby ją przeprowadzić, konieczne są dwie wizyty u lekarza. Podczas pierwszej wizyty holter jest programowany i dopasowywany do pacjenta, co trwa nie dłużej niż kwartał. Po upływie jednego dnia należy wyjąć holter i przeanalizować zapisy.
Monitorowanie holterowskie może być wskazane u pacjentów, którzy:
- występują objawy nieprawidłowego rytmu serca, kołatanie serca, omdlenia, utrata przytomności;
- rozpoznanie choroby niedokrwiennej serca;
- profilaktyczne monitorowanie pacjentów z zaawansowanym niedokrwieniem i zaburzeniami rytmu serca;
- należy ocenić skuteczność leczenia;
Ponadto badanie holterowskie powinno być stosowane, jeśli u pacjenta występuje wrodzona wada serca, nieoperowana lub operowana, jeśli pacjent przebył zawał serca oraz w celu oceny działania stymulatora serca. Monitorowanie holterowskie w przypadku nadwagi (otyłości), zaburzeń układu endokrynologicznego nie będzie konieczne.
Pacjenci biorący udział w tym badaniu powinni prowadzić normalne życie – pracować, odpoczywać, spotykać się z ludźmi i wykonywać zwykłe czynności fizyczne.
Niektórzy lekarze, zakładając pacjentom aparaty holterowskie, proszą ich o prowadzenie dziennika aktywności podczas badania. W dzienniku tym należy zapisywać wszystko, co ma wpływ na czynność serca: sen, przyjmowanie leków, ruch itd. Nie zawsze jest to konieczne. Po pierwsze dlatego, że ciągłe skupienie uwagi pacjenta na tym procesie może wpłynąć na przewidywalność wyniku. Alternatywnie, nowoczesny Holter może mieć wbudowany czujnik rejestrujący aktywność fizyczną pacjenta. Który można wykorzystać do określenia, kiedy pacjent spał, a kiedy np. uprawiał jogging w parku.